ارزیابی هیستومتریک و هیستوفیزیولوژیک گناد ماده در دو گونه ماهی شانک زردباله (Acanthopagrus latus) و کفشک راستگرد (Euryglossa orientalis) در خور موسی

    مطالعه­ی حاضر با هدف بررسی ساختار بافتی گناد و هورمون­های جنسی ماهیان شانک زردباله (Acanthopagrus latus) و کفشک راستگرد (Euryglossa orientalis) جمع­آوری شده از خور موسی انجام شد.  بدین منظور حدود 120 قطعه ماهی (10 قطعه/گونه/ایستگاه) از ایستگاه­های پتروشیمی، جعفری، مجیدیه، غزاله و زنگی واقع در خور موسی و ایستگاه گناوه (ایستگاه شاهد) جمع­آوری شد.  جهت سنجش هورمونی، خون­گیری از ساقه­ی دمی ماهیان و جداسازی پلاسمای خون انجام شد.  سپس ماهیان تشریح شده و نمونه­هایی از بافت تخمدان آن­ها برداشته و در محلول فرمالین تثبیت و پس از طی مراحل پاساژ بافتی، مقاطع توسط رنگ­آمیزی هماتوکسیلین-ائوزین رنگ­آمیزی و با میکروسکوپ نوری مورد بررسی قرار گرفتند.  فاکتورهای هیستومتری از قبیل قطر فولیکول، قطر اووسیت، میزان بافت همبندی و تنوع فولیکولی نیز محاسبه شد.  میزان هورمون­های 17-بتااسترادیول و تستوسترون با استفاده از روش رادیوایمنواسی (RIA) و هورمون­های گنادوتروپینی GTHI و GTHII با استفاده از روش IRMA سنجیده شد.  در تخمدان هر دو گونه ماهی در ایستگاه­های مختلف عمده­ی فولیکول­ها در مرحله­ی پری ویتلوژن و شامل فولیکول­های کروماتین نوکلئولوس، پری­نوکلئولوس و آلوئول قشری بود.  در برخی ایستگاه­ها به ویژه ایستگاه پتروشیمی بافت همبند بینابینی افزایش یافته و فولیکول­های آترزی در میان سایر فولیکول­ها مشاهده شد.  نتایج حاصل از اندازه­گیری میزان هورمون­های گنادی 17-بتااسترادیول و تستوسترون نشان داد که غلظت این دو هورمون در ایستگاه پتروشیمی کم­تر از ایستگاه شاهد و غلظت هورمون­های GTHI و GTHII بالاتر از ایستگاه شاهد بود.  در کل، احتمالاً به دلیل آلودگی زیاد ایستگاه پتروشیمی به پسماندهای صنایع پتروشیمی و کارخانه­ی کلرآلکالی مجاور، تخمدان ماهیان صید شده از این ایستگاه دچار تغییرات ساختاری شده بود.